Wiktor Gołuszko – ZDROWIE I ŚWIADOME ODDYCHANIE

Z cyklu: „Szlachetne zdrowie”

Oto pierwszy z tekstów poświęconych zdrowiu  w znaczeniu holistycznym  – obejmującym ciało, uczucia, umysł, ducha.  Tytuł cyklu nawiązuje do fraszki: „Na zdrowie” Kochanowskiego („Ślachetne zdrowie, Nikt się nie dowie,  Jako smakujesz, Aż się zepsujesz…”).

Ponieważ prowadzę zajęcia z zakresu integracji oddechem, powiem dziś kilka słów o świadomym oddychaniu i jego wpływie na zdrowie. Fakt, że oddech ma fundamentalne znaczenie jest oczywisty dla każdego. W końcu – bez oddechu nie ma życia. Nasze wejście na scenę świata i z niej zejście jest ściśle związane z oddechem – wdech jest pierwszym działaniem po przyjściu na świat, a gdy go żegnamy – wydech jest ostatnim.Nie wszyscy jednak zdają sobie sprawę z tego, że jakość oddechu ma wpływ na dosłownie wszystkie dziedziny naszego życia. W tym artykule przedstawię pokrótce jak oddech wpływa na redukcję stresu, na emocje i uczucia, na wiek biologiczny, na spowolnienie procesu starzenia i ogólnie na stan zdrowia. 

Oddychanie świadome a redukcja stresu

Zmiana z oddychania nieświadomego na świadome i uważne może się okazać najważniejszą zmianą w całym twoim życiu po prostu dlatego, że oddech wpływa na wszystko, co robisz. 

1. Lee i Don Campbell

Stres jest prawdziwą plagą naszych czasów i stał się cichym towarzyszem naszego życia – prywatnego i zawodowego. Badania wykazały, że aż 90% wszystkich wizyt lekarskich ma związek ze stresem. Przewlekły stres to główny czynnik będący u podłoża większości chorób: wysokiego ciśnienia krwi, chorób serca, arteriosklerozy, stanów lękowych, depresji, wysokiego poziomu cholesterolu, migren, astmy, nadwagi, bezsenności, przyspieszonego procesu starzenia się, itd. Przede wszystkim – chroniczny stres osłabia układ odpornościowy, przez co jesteśmy znacznie bardziej podatni na wszelkie infekcje i choroby.

W przedsiębiorstwach zwolnienia chorobowe spowodowane stresem ciągle rosną i w ostatnich latach uległy zwielokrotnieniu. Przyczyną 40% fluktuacji kadr jest stres. A koszty takiego stanu rzeczy dla firm są ogromne. Ilu pracodawców bierze pod uwagę czynnik stresu w swoim zarządzaniu personelem? Ile rozumie, że działania prewencyjne, zapobiegające stresowi są w dzisiejszych czasach niezbędne dla zdrowia przedsiębiorstwa?

Jakie więc są te działania, jak zapobiegać stresowi? –Jednym z najbardziej dostępnych jest oddech. Stres wiąże się z określonym sposobem oddychania, dobrostan –z zupełnie innym. Przyjmując świadomie sposób oddychania właściwy dla relaksu, możemy odwrócić negatywne skutki stresu. Przy każdym zaburzeniu spowodowanym czy potęgowanym przez stres świadome oddychanie stanowi idealne wręcz antidotum. Wzmacnia ono odporność i uzdrawia ciało na wielu poziomach. Co jest urzekające w oddychaniu świadomym, to jego prostota i dostępność. W końcu –oddychamy bez przerwy i oddychanie świadome może nam towarzyszyć dosłownie wszędzie.

Zwracanie uwagi na własny oddech jest jednym ze sposobów wyostrzania świadomości i odżywiania pola energetycznego. Stopniowo stajemy się bardziej przytomni, bardziej zakotwiczeni w teraźniejszości –zaczynamy doceniać piękno codzienności. Gdy oddychamy świadomie, postrzegamy nasze ciało fizyczne jako lżejsze, bardziej przestrzenne i żywe. Dzięki wytrwałej praktyce oddychania świadomego znacznie też spowalniamy proces starzenia.

.

Oddech a emocje i uczucia

Możesz zacząć od kontroli oddechu… Chodzi o to, że emocje, uczucia i stan umysłu są związane z oddechem. Kiedy jesteś spokojny, oddech jest łagodny i wyrównany. Kiedy jesteś poruszony, w szoku, oddech się zmienia. Kiedy czujesz namiętność, pasję – oddech się zmienia. Zmień sposób oddychania i zmienisz stan umysłu.

Joseph Campbell

Każdy stan umysłu jest połączony z specyficznym schematem oddychania i z określonymi reakcjami organizmu.  Wiemy o tym intuicyjnie, o czym świadczą wyrażenia naszego języka, takie jak: „oddychać pełną piersią” czy  „ledwie zipać”.

I tak dla przykładu złość wiąże się z oddechem powierzchownym, z silnymi wydechami i z napięciem w całym ciele na poziomie podskórnym, szczególnie w okolicy szyi, szczęki, rąk i nóg. Strach łączy się z oddechem szybkim, powierzchownymi i nieregularnym oraz z poczuciem węzła w dole brzucha. Czasami jest odczuwalny w całym ciele, tak jak złość.
Zupełnie inne odczucia i schematy oddychania towarzyszą uczuciom takim jak miłość, radość, wdzięczność. Oddech jest  wtedy głęboki, komfortowy i wiąże się z poczuciem otwartości, relaksu i energii krążącej w okolicy serca i w całym ciele.

Emocje złości, strachu, lęku, smutku, nienawiści, poczucia winy, żalu, itd. najczęściej są dla nas źródłem stresu. Natomiast uczucia miłości, radości, szczęścia, wdzięczności w sposób naturalny kojarzą się nam z relaksem.
Badania dowodzą, że choroby wynikające ze stresu stanowią od 50 do 70 % wszystkich chorób! Do chorób tych można zaliczyć wrzody, chroniczny katar, depresję, bezsenność, niektóre przypadki raka i szereg innych.

Powracając do roli oddechu: stres wiąże się z określonym sposobem oddychania, relaks  – z zupełnie innym. Świadome przywołanie trybu oddychania specyficznego dla relaksu jest więc umiejętnością, która niesie za sobą wymierne korzyści dla Twojego zdrowia. 

.

Oddychanie świadome a wiek biologiczny

Świadome oddychanie, które samo w sobie jest potężną techniką medytacyjną, pozwoli ci stopniowo nawiązać kontakt z ciałem. /…/ Kolejnym pożytkiem, jaki praktyka ta przynosi w sferze fizycznej, jest ogromne wzmocnienie układu odpornościowego. Jest to silny zabieg samoleczący. Większość chorób wkrada się, gdy jesteś nieobecny w ciele. Pod nieobecność gospodarza w domu zagnieżdżają się różne szemrane typy.

Eckhart Tolle

Badacze stosujący naukowe metody pomiarowe odkryli, że stan fizjologiczny ludzi praktykujących różne techniki medytacji zmienia się na korzyść – ich funkcjonowanie staje się bardziej efektywne. Badania wykazały również, że wiek biologiczny osób regularnie i przez dłuższy czas medytujących jest około dziesięć lat niższy niż ich wiek chronologiczny (How meditation might ward off the effects of ageing).

Gdy oddychasz świadomie, postrzegasz swoje ciało fizyczne jako lżejsze, bardziej przestrzenne i żywe. Dzięki wytrwałej praktyce oddychania świadomego znacznie spowalniasz proces starzenia. Dzieje się tak po części dlatego, że w spowolnieniu tego procesu bardzo ważna jest zdolność do utożsamiania się z rzeczywistością, która nie jest ograniczona przez czas. Oddychanie świadome zmienia układ odniesienia, w którym postrzegasz czas. Podczas oddychania doświadczasz ciała poza czasem. Medytujący mówią wtedy o byciu obecnym, o byciu tu i teraz.

Oddychanie świadome a samouzdrawianie 

Prawdziwy lekarz, to lekarz wewnętrzny.
Albert Schweitzer

Oddychać, znaczy żyć.  A oddychać w pełni, znaczy żyć w pełni. Jak sytuacja wygląda u człowieka w naszej – przywykłej do siedzącego trybu życia – cywilizacji?
Wiadomo dzisiaj, iż pojemność płuc wynosi około 5 litrów. Zazwyczaj jednak, oddychając w sposób powierzchowny, niepełny, korzystasz tylko z jednej dziesiątej tych możliwości – zaledwie 0,5 litra! A biorąc pod uwagę, że aż 70% odpadów naszego metabolizmu usuwa właśnie oddech, łatwo zrozumieć, że ten powierzchowny oddech osłabia działanie całego Twojego organizmu. Jesteś wtedy bardziej podatny na wszelkie dolegliwości i infekcje.  Wielu badaczy jest zdania, iż złe nawyki oddechowe przyczyniają się do rozwoju chorób serca, niektórych odmian raka, mogą też być przyczyną wrzodów, bezsenności, wyczerpania, bólów głowy,  wadliwego funkcjonowania układu krążenia itd. W świetle powyższych danych staje się też oczywiste, że prawidłowe oddychanie ma wpływ na wygląd naszej skóry i jest naturalnym zabiegiem, który ją gruntownie regeneruje i odmładza.

Rekapitulując: stres, choroby wiążą się z określonymi wzorcami oddechowymi, bycie w formie, zdrowie – z innymi.  Rodzaj medytacji, jaką jest zwracanie uwagi na własny oddech jest jednym ze sposobów wyostrzania świadomości. A wszystko, co jesteśmy w stanie poczuć – stres, ból, relaks, radość – jest tylko i wyłącznie aspektem naszej świadomości. Zatem to właśnie nasza wyostrzona poprzez oddychanie świadomość ma potencjał rozwiązania wszelkiego dyskomfortu obecnego w ciele i może stać się czynnikiem uzdrowienia.
Można więc powiedzieć, że praktyka oddychania świadomego powoduje przebudzenie naszego wewnętrznego uzdrowiciela.

Oddech nie tylko utrzymuje nas przy życiu. Jakość naszego oddychania stanowi o jakości całego naszego życia. Rzecz, nad którą warto się zastanowić, jako że jest to czynność, którą wykonujemy nieustannie i która nie wymaga od nas żadnych inwestycji finansowych. Wystarczy świadomość 🙂

.

Wiktor Gołuszko

.

O autorze:

Wiktor Gołuszko jest poetą, pisarzem, kompozytorem, prelegentem, doradcą ds. rozwoju potencjału twórczego. Wydał tomik prozy: “Ulisses”, publikował w pismach literackich i społeczno-kulturalnych, takich jak ZESZYTY LITERACKIE, Nieregularne Pismo Kulturalne KWARTALNIK, NEUROKULTURA – medium zaangażowane, Magazyn Literacki MINOTAURYDA, Portal Społeczno-Artystyczny EPRAWDA, Pismo Społeczno-Literackie WAKAT, e-Dwutygodnik Literacko-Artystyczny PISARZE.PL, Magazyn Literacko-Artystyczny HELIKOPTER, kwartalnik KRYTYKA LITERACKA, kwartalnik literacko-artystyczny AFRONT, MEDIUM PUBLICZNE i inne. Jego wiersz: “Ostatnia Wieczerza” wszedł w skład antologii poezji polskiej poświęconej Beethovenowi, która znalazła się w biografii kompozytora zatytułowanej: “Beethoven – Próba Portretu Duchowego” autorstwa Adama Czartkowskiego. Obecnie artysta ukończył pracę nad misterium: “Hieros Gamos czyli Święte Gody” – sztuką z pogranicza poezji i teatru, do której skomponował również muzykę. Blog autora: Blog Wiktora Go

——————————————————————-

Wybór lektur powiązanych z tematem oddechu świadomego:

– A. Lee i D. Campbell, Oddychanie doskonałe
– L. Orr, Świadomy oddech
– C. Sisson, Niezwykła moc świadomego oddychania
– J. Manne, Oddycham więc jestem
– A. van Lysebeth, Pranajama, dynamika oddechu
– Nancy Zi, Sztuka oddychania
– Eckhart Tolle, Potęga teraźniejszości