Krzysztof Niewrzęda – Jest problem

Wokół panuje zamęt. Co najmniej na całej północnej półkuli. W dodatku taki, że nie wiadomo już nawet do czego się odwołać. No bo to, co w jakiejś gazecie albo stacji telewizyjnej przedstawia się jako czarne, w innej przedstawia się jako białe. To zaś, co mówi jeden ekspert, najczęściej podważane jest natychmiast przez drugiego eksperta. Niczego nie można być zatem pewnym. Wskutek tego trudno już stwierdzić, co jest prawdą, a co kłamstwem. Łatwiej zaufać którejś ze stron. Z wszelkimi tego konsekwencjami. Ale trudno się temu dziwić, skoro ogromna większość, skazana jest na kierowanie się wyłącznie przeczuciami. Co zaś podpowiadają nam przeczucia? Żeby wierzyć w to, z czym zgodny jest nasz system wartości i nasz sposób pojmowania.

Spójrzmy przykładowo na konserwatystów. Jakie oni mają przeczucia? Jaki jest ich sposób pojmowania? Komu mogą zaufać? Z czego mogą wynikać ich decyzje? Zazwyczaj z obawy przed nadmiernym ryzykiem i z niechęci do wprowadzania zmian. Dla nich najważniejsza jest bowiem obrona tego, co się sprawdziło. Dlatego skwapliwie bronią istniejącego porządku. I z pewnością zawsze będą to robili. Choćby deklarowali coś innego. W związku z tym, zawsze będą przeciwni wszelkim zmianom.

Warto przy tym wiedzieć, że mózgi konserwatystów różnią się ponoć od mózgów ludzi o innych poglądach. Tak przynajmniej twierdzą niektórzy naukowcy. Podobno rejon tak zwanego przedniego zakrętu obręczy jest u konserwatystów mniejszy. A odpowiada on za przetwarzanie sprzecznych informacji i podejmowanie nowych wyzwań. Większe natomiast jest jakoby w mózgach konserwatystów ciało migdałowate, które pomaga rozpoznawać zagrożenia. Toteż wszystko wskazuje na to, iż konserwatyści nie są nawet winni, że mają takie poglądy, jakie mają. Jeśli w ogóle można tu wspominać o jakiejkolwiek winie, skoro okazuje się, że ludzie nie mają żadnego wpływu na swoje poglądy. Że decyduje o tym wyłącznie budowa naszych mózgów. Strasznie niesprawiedliwe jest więc, że wskutek takiej a nie innej budowy mózgu konserwatyści są konserwatystami. No bo według najnowszych amerykańskich badań, potwierdzonych zresztą w Kanadzie, a także w Japonii, również poziom IQ konserwatyści mają ponoć niższy od pozostałych. I to aż o dziesięć procent. Czy jest to prawdą? Trudno powiedzieć. Panuje przecież zamęt. O tym się jednak pisze. I takie informacje są upowszechniane. Chociaż przypominają wyciągi z ustaw norymberskich. Ale jeśli są prawdziwe to nie można się dziwić, iż tacy ludzie nie są gotowi na żadne zmiany. Że zawsze będą odrzucali oraz dyskredytowali tych, którzy dążą do reform, przekształceń, czy rewolucji. Szczególnie w tych obszarach, w których roztaczają się ich wpływy. Wystarczy prześledzić historię, żeby to zauważyć. I wystarczy zwrócić przy tym uwagę wyłącznie na pojedyncze spektakularne przypadki. Co z tego wynika? Otóż to, że Kolumb był przez konserwatystów atakowany, ponieważ uznał, że Ziemia musi być kulą. Giordano Bruno został przez nich spalony na stosie za to, że mówił, iż Ziemia nie jest centrum Wszechświata. Galileusza zaś uwięzili, gdy dowiedzieli się, że zaczął głosić, iż Ziemia porusza się wokół Słońca. Na tym oczywiście nie koniec. W innych dziedzinach można znaleźć bowiem jeszcze bardziej zaskakujące przypadki. Takiego chociażby Andreasa Vesaliusa, który żył w szesnastym wieku, konserwatyści potępiali tylko dlatego, że zajmował się anatomią. A żyjącego sto lat później Williama Harleya, który jako pierwszy opisał układ krwionośny, z tego powodu uznali za głupka. Nawet mycie rąk uważali za idiotyzm. I to jeszcze w dziewiętnastym wieku. Niejaki Ignaz Semmelweis, który był w tamtych czasach ordynatorem w jednym z wiedeńskich szpitali, został przez nich zaszczuty oraz zwolniony z pracy, gdyż żądał od personelu dezynfekcji dłoni i narzędzi chirurgicznych. Takich przykładów można podać jeszcze wiele. Wszystkie świadczą o tym, że historia przepełniona jest dowodami niechęci konserwatystów do wprowadzania zmian. A także dowodami ich nadmiernej pewności siebie i pogardy wobec innych. Jednym słowem: arogancji. Ta zaś charakteryzuje tych, którzy są u władzy, co według psychologów wynika z odczuwania nieuzasadnionych kompetencji i nazwane zostało złudzeniem kontroli. Łatwo się domyślić do czego takie złudzenie prowadzi. Przede wszystkim do wiary we własną nieomylność. A w związku z tym do nierealistycznej oceny sytuacji.

Mimo zamętu wiele daje się zatem wytłumaczyć. Jest jednak pewien problem. No bo, kto właściwie broni obecnie status quo? A zatem, kto faktycznie sprawuje władzę? I kto, tak naprawdę, jest konserwatystą?

.

Krzysztof  Niewrzęda

..

O autorze:

Krzysztof Niewrzęda (ur. w 1964 r. w Szczecinie) – poeta, prozaik i eseista. Finalista Nagrody Poetyckiej SILESIUS (2011) i Europejskiej Nagrody Literackiej (2009). Nominowany do Nagrody Mediów Publicznych COGITO (2008). Wydał tomy wierszy: „w poprzek” (1998), „poplątanie” (1999), „popłoch” (2000), „popołudnie” (2005), „popiół” (2012), powieść poetycką „Second life” (2010), zbiór esejów „Czas przeprowadzki” (2005) oraz powieści: „Poszukiwanie całości” (1999, 2009), „Wariant do sprawdzenia” (2007), „Zamęt” (2013). Publikował w licznych pismach literackich i społeczno-kulturalnych oraz antologiach w Polsce, a także w tłumaczeniach na języki obce m.in. w Chorwacji, Japonii, Francji, Niemczech i Ukrainie. Mieszka w Berlinie.

..