„Genocide Wola 44”
„Patrzyłem prosto w lufę, pijany Niemiec chybił”, relacjonuje pan Henryk Troszczyński, świadek i uczestnik tragicznych wydarzeń sprzed 75-ciu lat na warszawskiej Woli.
W dniu 28 września 2019 r. w Warszawie odbędzie się Konferencja naukowa „Osądzić Rzeź Woli” („Genocide Wola 44”). Jest ona związana z 75. rocznicą zbrodni ludobójstwa określanej jako Rzeź Woli. Zbrodnia ta została dokonana w sierpniu 1944 r. na Woli – w jednej z dzielnic Warszawy okupowanej przez Niemców podczas II wojny światowej – na rozkaz dowództwa III Rzeszy przez oddziały armii niemieckiej. W ciągu kilku dni Niemcy w okrutny sposób zamordowali ponad 50 tys. cywilnych osób – kobiet, mężczyzn i dzieci – a następnie próbowali zatrzeć ślady zbrodni poprzez spalenie ciał ofiar. Była to największa zbrodnia wojenna Wehrmachtu dokonana podczas II wojny światowej. Zbrodnia nigdy dotąd nie osądzona.
Celem konferencji „Osądzić Rzeź Woli” jest przywrócenie pamięci o tej okrutnej zbrodni armii niemieckiej, poinformowanie krajowej i międzynarodowej opinii społecznej o jej skali i przebiegu oraz doprowadzenie do postawienia przed właściwym organem sądowniczym sprawców i ich następców prawnych, gdyż Rzeź Woli 1944 r., jako zbrodnia ludobójstwa, nie ulega przedawnieniu.
Honorowy patronat nad Konferencją „Osądzić Rzeź Woli” objęli Wicemarszałek Sejmu Małgorzata Gosiewska i Prezes Instytutu Pamięci Narodowej Jarosław Szarek.
Na zakres merytoryczny konferencji składać się będą trzy bloki tematyczne:
1) Blok świadectw – dokumenty, świadkowie, relacje filmowe,
2) Blok historyczny – referaty historyczne ukazujące znaczenie zbrodni w czasie jej dokonywania jak i w okresie późniejszym,
3) Blok prawny – referaty ukazujące aspekty prawne samej zbrodni jak też niezbędne działania dla jej osądzenia przed organem o znaczeniu międzynarodowym.
Od strony organizacyjnej konferencja podzielona będzie na dwie części. Pierwsza z nich obejmująca Blok Świadectw odbędzie się w Kościele Św. Wojciecha w Warszawie przy ul. Wolskiej 76. To miejsce symboliczne i niejako centrum wydarzeń określanych jako Rzeź Woli. W sierpniu 1944 roku było to jednocześnie miejsce masowych rozstrzeliwań, obóz przejściowy dla czekających na śmierć i sala operacyjna dla rannych, którzy uszli śmierci. Ta część konferencji będzie miała charakter otwarty i będzie dostępna dla każdej zainteresowanej osoby. Konferencję poprzedzi koncelebrowana Msza Święta za dusze wszystkich pomordowanych podczas Rzezi. W tej części konferencji przedstawione będą świadectwa ówczesnych wydarzeń. Częścią centralną będą relacje żywych świadków. Tych, którzy na własne oczy widzieli… Będzie też prapremiera dwóch filmów.
Część druga obejmująca Blok historyczny i Blok prawny odbędzie się w siedzibie Instytutu Pamięci Narodowej znanej pod nazwą Przystanek Historia w Warszawie przy ul. Marszałkowskiej 21/25. Ze względu na ograniczoną liczbę miejsc uczestnictwo w tej części będzie dostępne tylko dla zarejestrowanych wcześniej uczestników. Rejestrację będziemy prowadzić na naszej stronie internetowej https://genocidewola44.pl. Dla osób, które nie znajdą miejsca na sali, przewidziana jest transmisja obrad on-line przez Internet. Link dostępu zostanie wkrótce udostępniony na naszej stronie. Polecamy też zamieszczone na tej stronie opracowania, świadectwa, dokumenty i archiwalne zdjęcia.
Komitet Organizacyjny Konferencji naukowej „Osądzić Rzeź Woli”
pod przewodnictwem prof. Piotra Witakowskiego
Kontakt do Organizatorów: kontakt@genocide44.pl
PORZĄDEK OBRAD
Część I –Kościół Św. Wojciecha
08:00 –09:00 Msza Św.
09:00 –09:10 Otwarcie konferencji i wystawy –Wicemarszałek Sejmu Małgorzata Gosiewska
09:10 –09:20 Wystąpienie Burmistrza Dzielnicy Wola –Burmistrz Krzysztof Strzałkowski
09:20 –11:20 (120 min) Blok świadectw –przewodniczy red. Hanna Dobrowolska
– film „Śladami Rzezi Woli” –Grzegorz Kutermankiewicz
– relacje żyjących i nieżyjących świadków
– „Rzeź Woli w niemieckiej dokumentacji lotniczej” –Zygmunt Walkowski
– film „Zagłada Redemptorystów Woli” –ks. prof. Paweł Mazanka,Krzysztof Żurowski
Uroczystość złożenia kwiatów pod tablicą poświęconą ofiarom. Zwiedzanie wystawy
Część II –IPN „Przystanek Historia”
12:30 –13:30 Rejestracja
13:30 –13:40 Wystąpienie Prezesa IPN –Prezes IPN Jarosław Szarek
13:40 –15:25 (105 min) Blok historyczny –przewodniczy prof. Wiesław Wysocki
– „Wydarzenia na Woli w sierpniu 1944” –Marek Strok
– „Rzeź Woli jako element zagłady Warszawy” –Wojciech Gardoliński, Józef Menes
– „Śledztwo w GKŚZpNP dotyczące Rzezi Woli” –Jolanta Chankowska
– „Stan badań Rzezi Woli“–Katarzyna Utracka
– dyskusja –15 min
15:25 –15:40 Przerwa
15:40 –17:55 (135 min) Blok prawny –przewodniczy prof. Piotr Daranowski
– „Rzeź Woli w świadomości społecznej” –prof. Andrzej Szpociński
– „Rzeź Woli –aktualne problemy odpowiedzialności” –prof. TadeuszJasudowicz
– „Niemieckie prawo okupacyjne regulujące stosunki polsko-żydowskie w Generalnym
Gubernatorstwie” –prof. Bogdan Musiał
– „Straty i szkody wojenne Polski” –prof. Krzysztof Miszczak
– Dochodzenie roszczeń od RFN za zbrodnie IIWojny Światowej” –mec. Lech Obara
– „Najwyższy Trybunał Narodowy” –prof. Karol Karski
– dyskusja –15 min
17:55 –18:10 Przerwa
18:10 –19:10 (60 min) Dyskusja generalna –przewodniczy red. Krzysztof Jabłonka
