Do miłośników progresywnego rocka dotarła smutna wiadomość: w piątek wieczorem w Santa Monica w Kalifornii zmarł tragicznie Keith Emerson, keyboardzista legendarnego zespołu “Emerson, Lake and Palmer”, popularnego także wśród polskich koneserów ambitnej muzyki lat siedemdziesiątych. 

Wspominając Keitha Emersona, publikujemy jeden z odcinków cyklu “suit rockowych” Grzegorza Kozyry. Warto też przypomnieć, co sam Emerson mówił na temat muzyki zespołu, którego był leaderem. W wywiadzie dla “The Guardian” z 2002 roku powiedział:

“Chciałem stworzyć trzyelementowy zespół o największych możliwościach brzmieniowych, coś w rodzaju trzyosobowej elektrycznej orkiestry. Mieliśmy ambitny repertuar rockowej wersji klasyki, opartej na Bachu, Janaczku, Mussorgskim i Ginastera z elementami bluesa, boogie, rock’n’rolla i eksperymentowaliśmy oraz improwizowaliśmy, gdziekolwiek to było możliwe.

Graliśmy te wielowarstwowe kawałki, wykorzystując efekty teatralne, jak wirowanie w kosmos podczas gry na pianinie – bez stosowania playbacku i manipulowania zza kulis. Byliśmy zespołem grającym na żywo – We were a live band. Potrafiliśmy zagrać wszystko, co nagraliśmy. Nigdy nie byliśmy więźniami studia nagrań.”

A.R.

Baśniowość Tarkus jest innego rodzaju niż cudowność In the Court of the Crimson King. Wiąże się ona przede wszystkim z historią fantastycznego stwora, który będzie walczył o panowanie nad światem z innym wymyślonym przez autorów płyty bohaterem, Mantykorą. Greg Lake pisze teksty o kamieniach wieków, o naszym pochodzeniu, o smaku zwycięstwa. Czy spacerowałeś po kamieniach wieków?/Kiedy mówisz, czy siebie słyszysz?/Czy twoje uszy są głuche? Nie słyszysz nic. Ale kiedy zostanie porzucona broń i nie będzie wojny, a dziki, nieposkromiony potwór wojny Tarkus zginie: Nie będzie też smutku/ nie będzie bólu.

Suita autorstwa Keitha Emersona i Grega Lake`a składa się z siedmiu części: Eruption (Emerson)/Stones of Years (Emerson, Lake)/Iconoclast (Emerson)/Mass (Emerson, Lake)/Manticore (Emerson)/Battlefield (Lake)/Aquatarkus (Emerson) opisującej zmaganie się tytułowego dziwnego stwora (połączenia pancernika i czołgu) z obrazu Williama Neala, znajdującego się na okładce płyty, z Mantykorą uosabiającą lepsze, podobno duchowe strony człowieka. Ma bowiem ona ludzką twarz.

Pierwsza część jest impresjonistycznym wręcz tematem skomponowanym w metrum na 10/8 z dzikim podkładem instrumentów perkusyjnych Carla Palmera. Emerson wykorzystuje minimoog. Wybuch jest konsekwencją działań potwornego produktu ludzkiej myśli.

Część druga, oprócz wokalnych umiejętności Lake`a, w sposób wręcz fantastyczny eksponuje umiejętności organowe Emersona, który przez dwie minuty dokonuje cudów na organach Hammonda. Iconoclast to pierwsze zetknięcie dwóch potężnych postaci stworzonych przez kilku angielskich  twórców.

Gra wszystkich instrumentalistów nabiera tempa, aż do ósmej minuty, gdy Greg Lake śpiewa we fragmencie Mass o świecie, w którym za dużo jest kłamstwa i obłudy, by czuć się szczęśliwym. Emerson wciąż czerpie niezwykłą wręcz siłę z ekspresji swych palców, a Lake gitarową solówką podkreśla znaczenie wyobraźni muzycznej, która nie tylko fascynująco nas ubogaca, ale stwarza także inny, niepodobny do realnego, świat bajeczny i fantastyczny.

Manticore to przedstawienie drugiego bohatera utworu łączącego w sobie cechy pterodaktyla oraz bojowego samolotu. Najciekawsza część suity Battlefields z wokalnymi popisami Lake`a jest kompozycją w rytmie marszowym, bo przecież wojna musi nam się kojarzyć z musztrą, żołnierzami, ogromnym polem bitwy.

Aquatarkus zamykający suitę powraca do tematu marszowego z Battlefields oraz oryginalnego motywu z pierwszej części Eruption otwierającego płytę. Keith Emerson z pasją i werwą gra na minimoogu. Na pożegnanie słyszymy spinający jakby klamrą temat główny utworu. I znów prym wiodą niezwykle ekspansywne organy Hammonda.