– Sześć żon Henryka VIII
Ricka Wakemana Sześć żon Henryka VIII, pierwszy jego autorski album koncepcyjny, to mistrzowski materiał muzyczny, którego zadaniem było odmalowanie dźwiękami portretów sześciu kobiet: Katarzyny Aragońskiej, Anny z Kleve, Katarzyny Howard, Jane Seymour, Anny Boleyn, Katarzyny Parr. Inspiracją do stworzenia muzyki była książka Nancy Brysson Morrison Prywatne życie Henryka VIII, którą Wakeman czytał podczas tournée zespołu Yes w Stanach Zjednoczonych w 1971 roku. Pierwsze muzyczne szkice powstały właśnie wtedy. Wakeman gra na kilku instrumentach klawiszowych, towarzyszą mu muzycy zespołów Strawbs i Yes.
Temat Katarzyny Aragońskiej został zaczerpnięty z fragmentu zatytułowanego Handle With Care z płyty Fragile grupy Yes. Ale najciekawsze są w tej części suity świetne improwizacje organowe i melotronowe, rodzaj ciekawego przedstawienia portretu damy z Aragonii, która zagubiona jest w brytyjskim pejzażu utkanym ze smutku i deszczowych dni. Damski chórek kończący ten urywek trochę przypomina poszukiwania wokalne Pink Floydów.
Część Anna z Kleve rozpoczyna się od wejścia organów, które od razu wskazują na charakter postaci: delikatnej i cnotliwej, czwartej żony Henryka pochodzącej z Niemiec, niezbyt urodziwej, a którą król nazywał „flamandzką kobyłą”. Małżeństwo nie zostało skonsumowane i trwało zaledwie siedem miesięcy. A utwór oparty jest na zupełnie szalonym temacie, stąd członkowie zespołu stwierdzili, że Wakeman tworzył go będąc całkowicie pijanym. Główną rolę odgrywają w nim organy. A kończy się mocnym rockowym progresywnym graniem z udziałem gitary i perkusji.
Część trzecia Katarzyna Howard, początkowo liryczna i fortepianowa, w trzeciej minucie staje się folkowo-gitarowa, ale tylko przez chwilę, by z niezwykłymi efektami elektronicznymi podążać do zwariowanej klawesynowej części z fragmentami wręcz wodewilowymi. Oto Wakeman ujawnia charakter angielskiej damy – jej permanentną uwodzicielską grę. Przypominam, że Katarzyna była młodą osobą, wciąż się zakochiwała, co niestety miało bardzo złe strony. Henryk znalazł dowody na jej zdradę i po procesie została ona ścięta.
Część czwarta Jane Seymour, ulubiona kawalkada dźwięków Ricka Wakemana, została nagrana na organach kościoła St. Giles-without-Cripplegate w Londynie. Wirtuozowska z cytatami wziętymi wprost z Preludiów Jana Sebastiana Bacha doskonale pokazuje talent improwizatorski i kompozytorski angielskiego muzyka.
Dla mnie najwspanialszym fragmentem jest jednak część piąta Anna Boleyn z ciekawym przetworzeniem hymnu The Day Thou Gavest, Lord, is Ended napisanego przez Johna Ellertona. Utwór wykonywany przede wszystkim na pianinie i melotronie z wykorzystaniem perkusji Billa Bruforda ma charakter reprezentatywny, patriotyczny. Anna przecież była matką przyszłej królowej Elżbiety I Tudor, jednej z najwybitniejszych postaci w historii Wielkiej Brytanii.
Ostatnia część Katarzyna Parr przynosi muzykę w pełni progresywną, kompulsywną, radosną jakby wziętą ze scen rockowego widowiska. Bohaterka tego urywka suity, Irlandka z pochodzenia, miała przed Henrykiem dwóch mężów. Była osobą pobożną o silnym charakterze, o olbrzymim wpływie na króla, a po jego śmierci źródłem inspiracji dla przybranej córki Elżbiety, późniejszej królowej. Wyszła za mąż zresztą po raz czwarty. Jej portret muzyczny jest żywy, ciepły, bez dozy melancholii czy ironicznego błaznowania.
Katarzyna Parr zdaje się być wspaniałym domknięciem obrazów kobiet urodziwych i brzydkich; niewiast silnych i łagodnych, prostych i wykształconych, oddanych królowi i zdradzających go. Rick Wakeman wzrusza nas, ale i onieśmiela, stara się nas pobudzić, ale i uciszyć. Chwała mu za to. Za muzyczną podróż do dawnych dziejów Anglii, źródeł dumy i szaleństwa, pokory i pychy władców.
Grzegorz Kozyra
lll
O autorze:
Grzegorz Kozyra: eseista, poeta, dziennikarz. Autor trzech tomów eseistycznych: W CZASIE NIEDOKOŃCZONYM (2005), DUCH SŁOWIAŃSKI (2009), CIEŃ I MAGNOLIE (2013).
