Album Lizard zawiera jedną z najświetniejszych kompozycji progresywnego rocka – tytułową suitę składającą się z sześciu części: Prince Rupert Awakes/Bolero – The Peacock’s Tale/The Battle of Glass Tears z urywkami Dawn Song, Last Skirmish, Prince Rupert’s Lament/Big Top. Narratorem jest książę Rupert, wzorowany na średniowiecznym rycerzu, który weźmie udział w morderczej walce z Jaszczurem. Włóż na siebie okrycie na czas zamieci/Spal ten most, i spal też łódź/ Przebij Jaszczurową krtań – śpiewa gościnnie Jon Anderson, wokalista grupy Yes, w pierwszym fragmencie opowiadającym o przebudzeniu władcy. Melodia wzorowana jest na protestanckim chorale. Ale kompozytor bardzo sprytnie przemyca niektóre tematy pojawiające się w kolejnych częściach suity.
Bolero – The Peacock`s Tale to nie tylko urywek progresywny, ale także jazzowy wykorzystujący takie instrumenty jak puzon, kornet czy rożek angielski. Głównym instrumentem jest jednak perkusja, która tworzy rytm hiszpańskiego bolera na ¾. Centralny temat, wokół którego budowane są improwizacje, został zaczerpnięty z Sonaty na flet Sergiusza Prokofiewa. Robert Fripp nie po raz pierwszy cytuje kompozytora, którym w tym czasie się fascynuje.
The Battle of Glass Tears otwiera rożek angielski Robina Millera oraz subtelna i surrealistyczna pieśń Gordona Haskella: Noc obejmuje swym płaszczem z dziurami
łąkę rzeki… Za chwilę będzie świt. Ale wcale nie liryczny, dostojny, piękny tylko krwawy i nieludzki.
Last Skirmish to potwierdza. Chaos dźwięków, dynamika, pęd, akordy wyrzucane z kolejnych instrumentów symulują wojenny zgiełk bitewny; kulminacyjny moment tej części jest repetycją głównego tematu z utworu Circus, z pierwszej strony płyty. Przejmująco improwizuje flet, instrumenty dęte dziarsko wtórują pianistycznym eksperymentom jazzowego pianisty Keitha Tippeta.
Ostatni fragment tej sekcji Prince Rupert’s Lament przywołuje krwawe następstwa bitwy. Pogrzebowy i ceremonialny rytm przynosi ostatecznie gitarową świetnie zaplanowaną i skonstruowaną solówkę Roberta Frippa.
Big Top kończy suitę i całą płytę. Jest jednocześnie podsumowaniem historii o księciu Rupercie, jak i opowieści o ludziach nie potrafiących poradzić sobie z otaczającym ich złem. Ten urywek to echo karnawałowego i wodewilowego tematu z otwierającego album utworu Circus.
Grzegorz Kozyra
lll
O autorze:
Grzegorz Kozyra: eseista, poeta, dziennikarz. Autor trzech tomów eseistycznych: W CZASIE NIEDOKOŃCZONYM (2005), DUCH SŁOWIAŃSKI (2009), CIEŃ I MAGNOLIE (2013).
